O sztukach wszelakich - film dokumentalny
film dokumentalny, należy do samodzielnego rodzaju filmowego, można go traktować jako odpowiednik twórczości dziennikarskiej.
film dokumentalny, należy do samodzielnego > rodzaju filmowego, można go traktować jako odpowiednik twórczości dziennikarskiej.
Spośród filmów dokumentalnych można wyodrębnić takie gatunki jak: reportaż, publicystykę filmową, felieton filmowy, kronikę filmową, film montażowy, wywiad, propagandowy, paradokument, plakat-agitkę.
Znaczenie i poetyka filmu dokumentalnego od lat 60. rozszerza się wraz z rozwojem telewizji, jej technik rejestracji (transmisje, teletransmisje, reality show, > seriale telenowel dokumentalnych); sprzyja temu także powszechna dostępność tematycznych platform cyfrowych. W 1948, światowa organizacja World Union of Documentary rozszerzyła definicję filmu dokumentalnego – „Przez film dokumentalny należy rozumieć wszelkie metody rejestrowania na taśmie filmowej rozmaitych aspektów rzeczywistości interpretowanych bądź jako faktycznie sfilmowane, bądź też jako jej wiarygodna i usprawiedliwiona rekonstrukcja".
Klasyczny film dokumentalny to zapis wybranych fragmentów autentycznej rzeczywistości na taśmie celuloidowej, magnetycznej lub płycie wizyjnej. Taki niezafałszowany zapis był celem pierwszych filmowców, jak T. Edisona, braci A. i L. Lumiére, B.P. Matuszewskiego, twórców > kronik filmowych.
Do klasyki filmu dokumentalnego zalicza się m.in. filmy: Nanuk z północy R. Flaherty’ego (1922), Poławiacze śledzi J. Griersona (1929) – twórca nazwy „documentary film”, Sz. Mysłowicza: Sprowadzenie prochów Juliusza Słowackiego na Wawel (1927), Pogrzeb Marszałka Józefa Piłsudskiego (1935); P. Rothy’ego, Oblicze Brytanii (1935), B. Wrighta, Pieśń Cejlonu (1934).
Od lat 60. włączono do grupy filmów dokumentalnych filmy paradokumentalne, w ramach których rekonstruowano historyczne zdarzenia, często w autentycznej scenerii, np. w filmach: Ostatni etap W. Jakubowskiej (1948, realizacja w obozie oświęcimskim), Westerplatte S. Różewicza (1967, realizacja na Westerplatte) a po II wojnie światowej np.: Życie Adolfa Hitlera P. Rothy (1961), Ludobójcy I. Ejvego, E. Holma i T. Sjöberga (1961) czy Zwyczajny faszyzm M.I. Romma (1965).
Zob. też: festiwale filmowe.
